ماشته بافی چیست و 2 نکته مهم

ایران در تولید صنایع دستی ید بیضایی دارد و یکی از تولید کنندگان به نام صنایع دستی در جهان محسوب می شود.

در هر استان ایران صنایع دستی متفاوتی را شاهد هستیم، که معرف فرهنگ و اصالت مردم آن استان می باشد. ماشته بافی یکی از صنایع دستی بسیار زیبای استان لرستان است. این هنر در چهار محال بختیاری، آدربایجان، ایلام و کرمانشاه نیز مرسوم می باشد.

کاربرد ماشته

در تمامی استان هایی که ماشته بافی رواج دارد از ماشته با عنوان جاجیم یاد می کنند. اما در استان کرمانشاه نام آن را ماشته می خوانند. ماشته پارچه ای شبیه به جاجیم است که از بافتی محکم و منسجم برخوردار است.

در گذشته از ماشته به عنوان رختخواب پیچ، زیر انداز و یا رو انداز کرسی استفاده می شده است. اما امروزه از این صنایع دستی به عنوان کیف، ساک، روتختی، رومبلی، روفرشی، رو صندلی اتومبیل استفاده می شود و بیشتر جنبه تزیینی دارد.

نخ الوان

در گذشته نخ ماشته بافی را از پشم حیوانات تهیه می کردند. سپس آن را می ریسیدند و برای ماشته بافی از آن استفاده می کردند. نخ استفاده شده برای ماشته نخ الوان نام دارد.

اما هم اکنون از نخ های پلی استر و آکرلیکی برای بافت ماشته استفاده می شود. درواقع برای ماشته بافی به ابزار و وسایل خاصی نیاز نمی باشد. در قدیم، عشایر لرستانی با ابزار و وسایل موجود دراطراف خود و در طبیعت، دار و الیاف آن را می ساختند و با ذوق و سلیقه هنری خود ماشته را می بافتند.

قیمت مناسب

با توجه به ارزان و در دسترس بودن وسایل مورد نیاز بافت ماشته، این صنعت می تواند سود آوری خوبی داشته باشد. در واقع تمامی ارزش این دست بافته به هنر دست و تلاش هنرمندان بافنده است که می توانند کمک زیادی به چرخه اقتصادی  کشوربکنند.

برای بافت ماشته نیاز به چند ابزار داریم که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم نمود.

ابزار مورد نیاز برای ماشته بافی

دار، چهار وردی، ماکو، ماسوره، چرخ چله پیچی و چرخ ماسوره پیچی از ابزار مورد نیاز ماشته بافی هستند. برای بافت در درجه اول نخ را به دور ماسوره می پیچند و سپس درون ماکو قرار می دهند تا بتوانند نخ را به راحتی از بین تارها عبور دهند.

چهار پدال برای دار ماشته بافی در نظر گرفته شده است که با فشار دادن دو عدد از آن ها دهانه کار باز شده و ورد ها جا به جا می شوند.  در این هنگام می بایست نخ از دهانه باز شده عبور داده شود و بر روی پود عبور داده شده شانه زده شود تا کاملا بر روی رج قبلی قرار بگیرد و تمیز بافته شود.

دو مرتبه دو پدال دیگه فشار داده شود و با جا به جا شدن وردها به تدریج بافت ماشته صورت می گیرد. برای انداختن طرح مورد نظر می بایست نخ پود از تارهای خاصی رد شود تا نقش های مختلفی بر روی ماشته ایجاد شود.

ماشته ها دارای نقش های متنوعی هستند. از مهمترین نقوش استفاده شده برای ماشته می توان به هشت خانه، چهار خانه، گل پتویی، راه راه و خانه پنجزاری اشاره کرد.