فرهنگ و اصطلاحات صنایع دستی
بنیاد ایرانشناسی جدیدترین اثر خود را با نام «اصطلاح‌نامه صنایع دستی و هنرهای سنتی»، با هدف جمع‌آوری واژگان و اصطلاحات رشته‌های مختلف هنری و صنایع دستی و سنتی، در دو مجلد با عنوان های: «معماری» و «فلزکاری» منتشر کرد.
به گزارش روابط عمومی بنیاد ایرانشناسی، صنایع دستی و هنرهای سنتی بخشی از میراث فرهنگی و نشان هویت تاریخی و فرهنگی ملت ها است. کشور ایران نیز از جمله کشورهایی است که در این زمینه موقعیت ویژه و ممتازی دارد و صنایع دستی آن به عنوان هنری برخاسته از فرهنگ و تمدن این مرز و بوم، در تمامی دنیا شناخته شده است.
بر این اساس، از آنجا که امروزه پاره‌ای لغات و اصطلاحات جدید در عرصه صنایع و هنرهای گوناگون وارد شده، حفظ لغات و اصطلاحات مربوط به این صنایع و هنرها ضروری می‌نماید.
همچنین صیانت از این لغات به شکل گرد آوردن آنها در یک مجموعه مدون، به عنوان «اصطلاح‌نامه»، کمک شایانی به اهل پژوهش خواهد کرد، تا جدای از جستجوی زمانبر و دشوار، در میان منابع متعدد، به مرجعی مطمئن و مناسب دسترسی یابند. بر این اساس، بنیاد ایرانشناسی طرح «اصطلاح‌نامه صنایع دستی و هنرهای سنتی» را با پرداختن به صنایع معماری و فلزکاری آغاز کرد.
در اصطلاح‌نامه معماری، حدود ۴۴۵۰ مدخل درباره هنرهای وابسته به معماری سنتی؛ شامل: گچبری، آجرکاری، کاشی‌کاری، آینه‌کاری، ارسی‌سازی، زمردگری، نقاشی دیواری و کاربندی (از ۱۲۶ منبع) ارائه شده است.
به علاوه، فلز و صنایع دستی مربوط به آن نیز به نوبه خود یکی از عرصه‌های درخشش فرهنگ و هنر ایرانی است. کشف فلز در ایران، از دوران کهن، سبب آفرینش صنعت و هنری شد که تاریخ هفت‌هزار ساله آن گواه روشنی بر توانایی و دستیابی هنرمندان ایرانی به هنری تازه و تکامل آن طی قرون متمادی بوده است و فلزکاری به عنوان یک هنر و صنعت با سابقه درخشان در ایران، شایسته توجه پژوهشگران علاقه‌مند به هنرهای ایرانی است.
اگرچه در متون کهن به گونه های مختلف از صنايع دستی سخن به ميان آمده است، اما در پژوهشهای امروزی چندان مورد توجه نيست. بر اين اساس گشودن درهای جستجو برای اشراف بيشتر به گذشته صنايع دستی، ضرورت کنکاش در متون را دوچندان مي کند. لذا برای آگاهی از تجلی صنايع دستی در متون، واکاوی گسترده ای برای پاسخ به پرسشهای زير صورت گرفت: 1-با توجه به تنوع بسيار متون دوره اسلامی از نظر موضوعی، اطلاعات مربوط به صنايع دستی را بايد در کدام متن های تاريخی جستجو کرد؟ 2-اين متنها در چه زمينه ها و ويژگيهايی از صنايع دستی می توانند مورد مطالعه قرار گيرند؟ هدف از اين پژوهش در اختيار نهادن امکانات استنادی و مطالعاتی گسترده تر برای پژوهشگر صنايع دستی است و اينکه موضوعات پژوهشی جديدی در حوزه صنايع دستی از طريق جستجو در متون به دست آيد و به اين ترتيب بخشهايی از اطلاعات پنهان صنايع دستی گذشته آشکار شود. اطلاعات از طريق سير در متنهای کهن متعدد، موجود در کتابخانه ها و گزينش زمينه های متنوع تجلی صنايع دستی در آنها گردآوری شد. روش پژوهش توصيفی-تحليلی بود تا ضمن وصف متن انتخابی، زمينه های موضوعی معرفی شوند و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای انجام شده است. نتيجه بررسيها نشان داد که اطلاعات مربوط به صنايع دستی در انواع متون جغرافيايی، تاريخی، پزشکی، علمی، ادبی، مذهبی، فقهی، حماسی، درباری، سفرنامه و غيره آمده و اين اطلاعات زمينه های متنوعی از علوم و معارف مرتبط با صنايع دستی را در بر می گيرند که از جمله آنها می توان به آشنايی با ناگفته های صنايع دستی؛ کشف اصطلاحات و عنوانهای مرسوم گذشته؛ احياء صنايع دستی فراموش شده؛ کشف واقعيتهای فکری و فرهنگی پيرامون صنايع دستی گذشته، و طبقه بندی و به سامان کردن آنها اشاره کرد.
برای خرید صنایع دستی کلیک کنید .
