تاریخچه هنر در ایران باستان

سیر تكاملی هنر ایرانی را در ریشه حوادث تاریخی این كشور می توان یافت بنظر می رسد كه آب و هوای متفاوت ایران اثر خود را بر ساكنان اولیه این سرزمین در پیدایش هنرهای گوناگون در دوره های تاریخی گوناگون داشته است.

كوهها , صحراها و پدیده طبیعی ایران هستند كه از میان آنها دسته های هنری گوناگون زمانهای قدیم به پا خواسته اند فلات ایران باقیمانده كوهای قدیمی محل سكنای آریانهای اولیه به قدمت ده هزار سال پیشین بوده است.

پیکره سازی و نقش برجسته

مي دانيم كه نقاشی در صفحه فقط با دو بعد مطرح می شود. و هنری است دو بعدی ، اما پيكره سازی هنری است سه بعدی دارای حجم به همين دليل دست هنرمند در اين رشته برای نشان دادن حالتهای قابل لمس باز تر است . اين نكته در مورد آثار سه بعدی ديگر مثل نقش برجسته كاری ، مهرها ، كنده كاری های روی ديوارها (كتيبه) و حتی سكه ها نيز صادق است . بنابر اين تمام آثار سه بعدی را می توانيم در اين رشته بگنجانيم ، عالی ترين و قديمی ترين نمونه ای كه در اين زمينه بدست آمده دسته ی چاقويی از استخوان است كه از سيلك كاشان بدست آمده و مردی را نشان می دهد كه لنگی در بردارد و كمربندی به كمرش بسته است .
تعدادی مهر هم از همين منطقه بدست آمده كه شباهت تصويری زيادی با تصاويری كه از شوش در دست داريم دارد . اين نشانگر نوعی رابطه ميان سيلك و شوش می باشد.

در دوران معاصر، هنر و معماری پارسی با ملت ایران پیوند داده شده و نقطه ی آغازین آن به طور معمول امپراطوری هخامنشیان (۵۵۰- ۳۳۰ ق.م) دانسته می شود. اما این هنر تاریخچه ای طولانی تر داشته و مبدا آن به هزاره سوم قبل از میلاد و پیش از رسیدن پارسیان به فلات ایران باز میگردد.

هنر و معماری پارسیان در ابتدا تحت تاثیر تمدن های کهن منطقه، ایلام و سوزیانا، و همچنین بین النهرین بود که در همسایگی ایران قرار داشت. قدیمی ترین آثار هنری ایلامیان تمرکز خود را بر روی به تصویر کشیدن حیوانات و استفاده از طرح های هندسی و تخیلی معطوف کرده بود و هنر شوش نیز در عین دنبال کردن همان الگو، تصاویری از سگ را نیز به آن اضافه نمود.

در واقع به نظر میرسد که سگ ها جزئی از محبوبترین نگاره ها در بین تصاویر هنری سوزیانا بوده اند. منطقه چغازنبیل همراه با زیگورات و دیوارهایی بلند و ساختاری ساده که در عین حال با همان دقت، طراحی و اجرا شده است، نمونه ی بسیار خوبی از معماری این دوران می باشد. به غیر از خود زیگورات، تکنیک ها و طراحی های استفاده شده در این منطقه، بعد ها بر روی آثار پارسی تاثیر می گذارد.