سوزن دوزی ترکمن و 3 نکته کاربردی

سوزن دوزی ترکمن

همانطور که از نام این سوزن دوزی پیداست، این هنر توسط مردم ترکمن انجام می شود . مردم ترکمن لباس های زنان، مردان و کودکان و حتی پرده اتاق های خود را به این هنر مزین می کردند. هم اکنون این هنر بیشتر برای لباس بانوان مورد استفاده قرار می گیرد.

ترکمن ها برای این نوع سوزن دوزی از اشکال هندسی و نقوش قرینه استفاده می کنند. برای سوزن دوزی ترکمن به نخ و پارچه نیاز است.

نخ مخصوص سوزن دوزی

نخ استفاده شده برای سوزن دوزی ترکمن دو نوع است. طبیعی و مصنوعی. نوع طبیعی این نخ شامل نخ ابریشم و پنبه ای است و نوع مصنوعی همان نخ های آکرلیک می باشد. پارچه های استفاده شده برای سوزن دوزی ترکمن پارچه های پشمی و ابریشمی هستند.

از پارچه های ابریشمی برای انواع روپوش زنانه و مردانه استفاده می شود و از پارچه های پشمی برای کت های مردانه استفاده خواهد شد.

به علاوه برای سوزن دوزی ترکمن به سوزن خاصی که سوزن کرول نام دارد نیاز است. انگشتانه و قیچی از دیگر ابزارهای مورد نیاز برای سوزن دوزی ترکمن می باشد.

اکنون می خواهیم نگاهی به مراحل سوزن دوزی ترکمن داشته باشیم تا بتوانیم دوخت این نوع هنر را در ذهن شما مخاطبان عزیز تصویر سازی کنیم.

لایه بندی

در وهله اول برای ثابت نگاه داشتن سوزن دوزی و پارچه، پارچه را لایه بندی می کنند.

تابیدن نخ

سپس نخی که می خواهند برای سوزن دوزی استفاده کنند را به صورت دو لا، سه لا و یا پنج لا تاب می دهند. این کار را معمولا برای افزایش استحکام نخ ایجاد می کنند تا سوزن دوزی راحت تر و شکیل تر انجام شود.

سیم کشی

در این مرحله نوبت به تعیین کادر و محدوده برای پیاده سازی طرح توسط سیم کشی می رسد.

دانه دوزی

بعد از سیم کشی به طور کامل بین دو سیم را دانه دوزی می کنند.

سیاه دوزی

بعد از آن با استفاده از سیاه دوزی طرح اصلی را مشخص می کنند و اطراف طرح مورد نظر را با استفاده از نخ سیاه می دوزند.

الوان دوزی

در مرحله بعد باید الوان دوزی انجام شود. به دوخت و پر کردن داخل سیاه دوزی ها توسط  نخ های رنگی الوان دوزی می گویند.

سفید دوزی

این مرحله، مرحله آخر سوزن دوزی ترکمن است. قسمت بالای سیم را سفید دوزی می کنند. برای سفید دوزی از طرح ساری ایچان نیز استفاده می کنند.

انواع طرح های سوزن دوزی

دوخت هایی که برای سوزن دوزی ترکمنی به کار می رود اشکال و نام های متفاوتی دارد. از جمله این دوخت ها می توان به تیغ ماهی، زنجیره، پر، ایلمه و دانه دوزی اشاره نمود.

از نقوش استفاده شده برای سوزن دوزی ترکمنی که اغلب از محیط اطراف هنرمند الهام گرفته شده است می توان قویموق، ساری ایچیان، قوش قانات (بال پرنده)، گل نقش، چاقماق، چهار چشم، بورمه چیگین ، قوچاق (کچه نقش)، تیرانا بورون، باغ نقش، بستانی، دؤرت گؤز،  شلپه نقش و… را نام برد.

ترکمن ها در گذشته از این نقوش برای تزیینات پرده اتاقهای خود نیز استفاده می کردند.