قدرت صنایع دستی در زمان هخامنشیان
قدرت صنایع دستی در زمان هخامنشیان
از زمان پیدایش بشریت اکثرا انسان ه وسایل اولیه زندگی خود را با دستان خود درست میکردند که هرچه زمان روبه جلو تر میرود این هنر ها کمتر شدند و یا کامل از یاد ها رفته .
هنر ايران از بیش از سه هزار سال پیش از ظهور دولت قدرتمند هخامنشیان در ایران پایه گذاری شده است. در عهد هخامنشيان عمدتا بر پايه بزرگداشت مقام پادشاهان اين سلسله استوار بوده است.
هنر اين عصر تركيبی است از هنر اقوام گوناگونی كه تابع پارسيان بوده اند و هخامنشيان با بهره گيری مناسب از اين هنرهای مختلف و ريختن كليه جلوه های هنری اقوام و ملل مختلف در يك قالب به هنر خود اعتلا بخشيده اند. علاوه بر بزرگداشت شاهان، اجرای مناسك و آيين زرتشتي نيز از مظاهر اصلي هنر در اين دوره است كه سبب ايجاد نوعی سمبوليسم هنری در آثار هنری هخامنشيان شده است.
از ديگر جلوه های هنری اين دوره رواج هنر كنده كاری، حجاری، پيكر تراشی، فلزكاری، كاشی سازی و قالی بافی است . آثار برجا مانده عمق پيشرفت هنرمندان ايرانی را در اين رشته های هنری به تصوير می كشند. نقش برجسته های تخت جمشيد نيز در زمره گنجينه هنر دوره ایران هخامنشی به شمار می روند كه هر يك مجموعه ای از تصاوير غنی و نقوش دوران هخامنشی را به نمايش می گذارند و علاوه بر آن گويای بسياری از آداب و رسوم رايج در دربار هخامنشی اند.
آثار تاریخی در زمان هخامنشیان
از اولین آثار معماری این عهد می‌توان به مجموعه پاسارگاد (اولین پایتخت هخامنشی) و کاخ آپادانا در شوش (دومین پایتخت هخامنشی) اشاره کرد. مجموعه پاسارگاد شامل دژ دفاعی، باغی بزرگ، کاخ کوروش، کاخ مسکونی، دروازه‌ای که گمان میرود دو گاو بالدار آن را محافظت می‌کرده و مقبره کوروش، بوده است. مقبره کوروش که از نمونه‌های پابرجای این مجموعه است ساختمانی چند پله شبیه معبد چغازنبیل است که سقفی شیب‌دار دارد؛ اما باید اشاره کرد که مهم‌ترین معماری عصر هخامنشی، بنای تخت جمشید یا پارسه است. این بنا در دامنه کوه رحمت و مشرف بر جلگه وسیع مرودت در فارس ساخته شده و به نظر می‌رسد کاخی تشریفاتی برای اجرای مراسم آئینی و جشن‌های این عهد بوده است. بنای تخت جمشید شامل کاخ‌ها و تالارهای ستون‌دار و بناهای متعدد بر صفه‌ای بلند است. ورودی آن را پلکان‌های وسیعی می‌سازد که شمار آن‌ها در هر طرف به 110 عدد می‌رسد. این پلکان‌ها تزئیناتی شامل سه ردیف سربازان پارسی و مادی، سربازان جاویدان و نمایندگان 28 ملل تابعه در حال ارائه هدایا می‌باشد.
بناهای موجود در این مجموعه شامل کاخ آپادانا، دروازه و تالار خشایار شاه، کاخ داریوش (تچر) یا تالار آیینه، کاخ اردشیر، تالار ورودی، تالار دو دروازه، تالار شورا و تالار هدیش است. افزون بر این‌ها یکی از نمونه‌های معماری این عهد یعنی آرامگاه صخره‌ای نقش رستم در نزدیکی این مجموعه است که آرامگاه‌های داریوش اول، خشایار شاه و اردشیر در آن قرار دارد.
ویژگی شاخص معماری هخامنشی در مقایسه با دیگر تمدن‌ها و سرزمین‌های همجوار، کاربرد ستون است. این ستون‌ها با ارتفاع و تعداد زیاد در کاخ‌های پارسه نیز به کار رفته بود دارای سرستون‌ها به شکل نیم‌تنه‌های متقارن با پاهای جمع شده از حیوانات پشت کرده به یکدیگر است. نمونه مشابه آن را در نقوش جام‌های زیویه می‌توان مشاهده کرد. همه‌ی نمونه‌های سر ستون در تخت جمشید را می‌توان به چهار نوع تقسیم کرد که عبارتند از:
گاو
شیر
حیوانات تلفیقی
لاماسو (گاو بالدار با سر انسان)
در تزیینات این کاخ‌ها عنصر رنگ نقش مهمی داشته به گونه‌ای که ستون‌ها، سقف‌ها و نقوش برجسته بر روی دیوارها رنگ می‌شدند و حتی در برخی جاها به عنوان تزئین از روکش‌هایی از جنس مفرغ، طلا و لاجورد استفاده میکردند.
