آشنایی با هنر چنته بافی

هنر فراموش شده چنته چیست؟

آشنایی با هنر چنته بافی همانطور که می دانیم در ایران صنایع دستی بسیار زیادی یافت می شود. اما متاسفانه برخی از صنایع دستی که توسط مردم عشایر و روستایی تولید می شده است، با گذشت زمان و رو آوردن مردم به دنیای مد و فشن این صنایع دستی زیبا و هنری از بین رفته است و به فراموشی سپرده شده است. هنر چنته دوزی نیز از قبیل همین صنایع دستی فراموش شده است که چندین سال است که در میان صنایع دستی ایرانی جایگاه خود را از دست داده است. اما برخی از افراد هنرمند و با ذوق هستند که هنوز هم سعی در زنده نگاه داشتن این هنر زیبا و با ارزش دارند.

چنته اصالتا از صنایع دستی مردم عشایر قشقایی فارس بوده است. عشایر فارس چنته را به صورت کیف و یا خورجینی می بافتند و منگوله هایی زیبا در اطراف آن می آویختند. در متن چنته از نقوش اسلیمی و اسامی متبرکه و اسامی ائمه استفاده می شده است. در گذشته از چنته به عنوان کیفی برای داماد  استفاده می شد که جواهرات و اشیای گرانقیمتی را در آن قرار می داد و آن را به نوعروس خود هدیه می داد. عروس و خانواده او در انتظار بودند تا ببینند که داماد چه چیز در چنته دارد. اصطلاح چه در چنته داری که هنوز هم در بین ما رایج است نیز اشاره به همین داستان قدیمی دارد.

اما اکنون این رسم و رسومات دیگر از بین رفته است و این چنته زیبا و سنتی به دست فراموشی سپرده شده است.

هنر چنته دوزی

متاسفانه اکثر افرادی که در قدیم با این هنر آشنا بودند فوت شده اند و برای یادگیری آن بسیار سخت می توان افرادی را پیدا نمود تا این هنر را به درستی آموزش دهند.

اما برخی از مردمان ابرکوه یزد سعی دارند با یادگیری و آموزش چنته بافی این هنر را همچنان زنده نگاه دارند. اما شاید به دلیل پر زحمت، وقت گیر و گران قیمت بودن چنته این هنر هنوز هم آنچنان که باید رشد نکرده است و معرفی نشده است.

 بافت چنته

برای چنته بافی به دار قالی نیاز است و می توان آن را در سایز های بزرگتر بافت و از آن به عنوان قالی و زیر انداز استفاده نمود. برای استفاده از چنته به عنوان قالی چند عدد از چنته های بافته شده را به هم می دوختند تا اندازه آن بزرگتر شود و سطح بیشتری از آن مورد استفاده قرار بگیرد. اما امروزه چنته را در اندازه های کوچکتر برای تهیه کیف می بافند و با یک دار به صورت همزمان چندین ساک چنته ای کوچک با طرح های متنوع در می آورند. چنته با چند سوزن بافته می شود. شاید یکی از دلایل نام چنته به همین دلیل چند سوزنه بودن آن باشد.

طرح های زیبا

عشایر قشقایی از طرح های زیبایی برای چنته استفاده می کردند. از آن طرح ها می توان به طرح طاووس، خورشید، پرنده، بته جقه،  قوچ، چلیپا، گل شقایق، بوته های صحرایی، گل هشت پر و … اشاره کرد.