هنر جارو بافی و یا جارو سازی

پيشگفتار
هنگامی كه سخن از صنايع دستی و پيشه های كهن به بيان می آيد، ذهن به سمت هنرها و صنايع دستی عمده خطور می كند. سفالگری، شيشه گری، خاتم كاری، منبت كاری، قلم زنی و بسياری ديگر از صنايع كهن كه كم و بيش بواسطه مطالعات كنكوری و يا واحدهای گذرانده شده در طی دوران تحصيل، هر دانشجوی هنر، در مورد آن اطلاعاتی دارد. اما در اين ميان، اشيايی وجود دارند كه دارای سابقه ای بس طولانی اند، اما بواسطه ماهيت وجودی و كمتر بودن جنبه های تزئينی و سمبليك آنها، كمتر مورد توجه قرار می گيرند. يكي از اين موارد، جاروهای خانگی است.
طرح و ايده ای بكر، كه با استفاده از خصوصيات طبيعی نوعی بوته و با اعمال چند عمل ساده، ساقه های بوته جارو را به محصولي با كارايی مناسب تبديل مي كند. شايد بهتر باشد برای درك كارايی آن، گذشته ای نه چندان دور را كه جاروهای برقی وجود نداشته اند را تصور كنيم. ساده است، حتی هم اكنون نيز تصور تميز نمودن سطحی نه چندان وسيع، بدون جارو، عملی مشكل و بسيار وقت گير خواهد بود. از نظر توليد و مراحل ساخت نيز اين شی قابل تأمل است. وسيله ای كه در عين يكپارچگی، علاوه بر دسته ای مناسب جهت قرارگيری در دست، دارای سطحی گسترده برای حداكثر تماس ممكن با سطح است.

در ابتدا، اميد به يافتن مطالبی مفيد و دقيق از طريق منابع و كتابهای مرتبط وجود داشت، اما با گذر زمان و جستجو در اين رابطه، اطلاعات بسيار ناچيزی بدست آمد. بر همين اساس اين تحقيق، در اصل حاصل از مشاهده و مصاحبه مستقيم، با جارو سازان است.
در اين خلاصه، حرفه و پيشه جاروسازی، از چهلر جنيه، سازنده(صنعتگر)، مكان ساخت (كارگاه)، محصول(جارو) بهمراه ابزارهای مورد استفاده در توليد، مورد بررسی قرار گرفته و در نهايت نتايج و اطلاعات بدست آمده، جمع بندی و بعنوان نتيجه ارائه شده است.

تاريخچه جارو
همانطور كه در پيش گفتار اشاره کرديم، براي يافتن تاريخچه جارو به كتابها و منابعی مراجعه کرديی ولی مطلبی كه روشن كننده تاريخچه ای مختص به جارو باشد، بدست نيامد. تنها مطلب موجود، به نقل از كتاب صنايع دستی كهن ايران چنين است كه:
«زنيبل و بوريا باقی از نی و علف، صنعتی است كه حتی از صنعت پارچه بافی هم كهن تر است. نمونه هايی كه در عراق پيدا شده بايد به متعلق به 5000 سال پيش از ميلاد باشد. تاريخ ساخت زنيبل گندم و غلات كه از دوره باداريان مصر پيدا شد به 4500 سال پيش از ميلاد می رسد.
زنيبل بافی بی ابزار و با دست انجام می شود. زنيبل باف جارو هم درست می كند. اگر تنها جارو درست كند، جاروباف ناميده می شود.»
زنبيل بافی بی ابزار و با دست انجام می شود. زنبيل باف جارو هم درست می كند. اگر تنها جارو درست كند، جاروباف ناميده می شود.»
لازم بذكر است كه نقصان و كمبود اطلاعات در مورد تاريخچه جارو احتمالاً به دو دليل می باشد:
– اول اينكه، با وجود پيشه ها و صنايع سنتی ديگری كه از نظر وسعت، ابزار، مهارت و …، مورد توجه بيشتر محققان قرار گرفته اند و در اغلب كتب و منابع به آنان پرداخته شده؛ جارو به عنوان وسيله ای بسيار ابتدايی و روزمره كمتر مورد توجه قرار گرفته است.
– دوم آنكه، همانطور كه ملاحظه گرديد، جاروبافی بعنوان فعاليتی جانبی با بوريا و زنبيل بافی محسوب شده و به دليل اهميت بيشتر زنبيل و بوريا به عنوان هنری دستی، در زير گروه اين فعاليت ها قرار گرفته و كمتر به آن پرداخته شده است.

admin
ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.