طرح مشبک فلز

طرح مشبک فلز

مشبک کاری از دیگر هنرهای اصیل ایرانی است. این هنر بر روی انواع سطوح (چوبی، فلزی و…) قابل انجام است. با استفاده از مشبک کاری سطوح مختلف را به صورت چشمه چشمه و پنجره پنجره در می آورند. مشبک فلز یکی از زیرشاخه های صنایع دستی فلزی است. با استفاده از این هنر طرح هایی پنجره ای و شبکه ای بر روی سطوح فلزی ایجاد می کنند. یکی از مهمترین بناهای تاریخی که از مشبک فلز در آن استفاده شده است درب ورودی مسجد امام اصفهان است.

از مشبک فلز برای تزیین انواع اشیای فلزی، بناها و …استفاده می شود. مشبک کاری فلز به دو روش انجام می شود.

مشبک کاری با استفاده از قلم تیزبر

در مشبک کاری با قلم تیزبر از قلم های فولادی تیزبر استفاده می شود. در این روش با ضربات چکشی که به روی قلم زده می شود، سطح فلز برش خورده می شود. اغلب در پایان آثار قلمزنی شده از این نوع مشبک کاری استفاده می شود. از ابزارهای مورد نیاز برای این نوع مشبک کاری می توان به چکش فولادی، قیر، انواع فلز، قلم تیزبر فولادی در اندازه های گوناگون، کپسول و سری های جوش، اسید رقیق شده اشاره کرد. همچنین از ابزارمورد نیاز برای پرداخت این نوع مشبک کاری می توان سوهان، ماشین پرداخت، سنباده و… را نام برد.

مشبک کاری با استفاده از کمان و اره

این روش بسیار ساده تر و راحت تر از روش قبلی بوده و با استفاده از این روش فلز با دقت و ظرافت بیشتری برش خواهد خورد. از ابزارهای مورد نیاز برای این نوع مشبک کاری می توان به تیغ اره های مویی در شماره های مختلف، انواع فلز، تخته پیش کار، گیره دستی،  کمان، فرز انگشتی یا دستی، روغن یا موم اشاره نمود. همچنین از ابزارهای پرداخت این نوع مشبک کاری می توان ابزاری مانند سوهان، سنباد، ماشین پرداخت و…را نام برد.

طرح های مشبک کاری

طرح های مورد استفاده برای مشبک کاری فلزی اغلب نقش های پر کار و شلوغی هستند. طرح های شلوغ نمای بسیار زیباتری دارند و جلوه بسیار زیباتری به اشیا فلزی می دهند.

برای طرح مورد استفاده بر روی ظروف مشبک کاری اغلب از طرح های اسلیمی و اشکال هندسی کمک گرفته می شود. نقش گل و بوته نیز در مشبک کاری استفاده می شود و نقوش بسیار زیبایی بر روی فلز ایجاد می کند. در مشبک کاری با استفاده از طرح های شکیل فضای مثبت و منفی بر روی سطوح فلزی ایجاد خواهد شد. این فضای مثبت و منفی موجب عبور و روزنه نور خواهد شد و تلالو نور بسیار زیبایی را به وجود خواهد آورد. در واقع این هنر برای مکان هایی که در معرض نور قرار دارند و یا در آباژورها کاربرد بهتری را دارد.

سخن پایانی

مشبک کار برای تهیه طرح مشبک کاری از انواع الگوهای استفاده خواهد کرد و یا به صورت ذهنی طرحی را به وجود خواهد آورد. یک هنرمند مشبک کار حرفه ای با الهام از طبیعت و محیط پیرامون خود می تواند طرح های بسیار شکیل وبی نظیری را به وجود بیاورد.