آلات موسیقی اولیه و آلات موسیقی عجیب و غریب

آلات موسیقی در دوران باستان

تاریخچه ساخت ابزار موسیقی به زمان آغاز زندگی انسان بر روی کره زمین برمی گردد. احتمالا صدای انسان اولین نت موسیقی انسان های اولیه بوده و بعد به مرور آنها به فکر ساخت وسایلی افتادند تا بتوانند صداهای متفاوتی را خلق کنند.

فلوت ماموت دوره عصر یخبندان (43.000 سال پیش)

دومین ساز قدیمی ‌معروف جهان را باستان شناسی آلمانی کشف کرد. فلوتی با درازای 18.7 سانت که از عاج ماموت تراشیده شده است. دارای سه سوراخ انگشتی است که که قابلیت نواختن ملودی‌های نسبتا پیچیده را داراست.

طبل با پوست فیل (37.000 سال پیش)

قدیمی ‌ترین طبل شناخته شده مربوط به 30.000 سال پیش است؛ یش وقتیکه مردم عادت داشتند از پوست حیوانات برای ساخت ابزار و آلات موسیقی استفاده کنند.

ساز ساخته شده از خط کش و نخ (17.000 قبل از میلاد)

این ساز bullroarer یا rhombus یا turndun نامیده می‌شود نوعی ساز آیینی به حساب می‌آید و نیز نوعی وسیله مخابره و ارتباط در فاصله‌های دور بوده است.

فلوت بینی (The Nose Flute)

در کمال تعجب این آلت موسیقی در نقاط مختلفی از جهان مورد استفاده قرار می گیرد. فلوت بینی اصالتاً به نیمکره شرقی، تمدن های پولینِزی (Polynesia) و مناطق کرانه ی اقیانوس آرام تعلق دارد. انواعی از فلوت های مشابه این مورد نیز در مناطقی مانند چین، هند یا مناطق صحرایی آفریقا یافت می شود. در هاوایی این ساز را “ohe hano ihu” می نامند که به معنای «فلوت بامبوی بینی» است. این فلوت تنها از یک تکه چوب بامبو ساخته شده و سه یا چهار سوراخ دارد که انگشتان روی آن ها قرار می گیرند. در هاوایی این ساز را معمولا در مهمانی ها یا در خلوت و برای لذت شخصی می نوازند. با این وجود در برخی از موارد نیز دیده شده که از این ساز همراه با آواز، ترانه و حتی رقص های موزون استفاده شده است.

هارمونیکای شیشه ای (The Glass Harmonica)

هارمونیکای شیشه ای که به خاطر شکننده بودنش بسیار کمیاب است با نام «عضو قدحی» (bowl organ) یا «هیدروکریستالوفون» (bowl organ) توسط بنجامین فرانکلین طراحی و ساخته شد و اغلب جورج واشنگتن و ماری آنتوانت آن را می نواختند. ظاهر آن به یک دستگاه بخار عجیب و غریب قدیمی (steampunk) می ماند اما این آلت موسیقی توسط هنرمندان مشهوری مانند تام ویتس (Tom Waits)، لیندا رونستات (Linda Ronstadt)، دیوید گیلمور (David Gilmour)، بیورک (Björk) و رابین هیچکاک () نواخته شده است.

فلوت یهودی (The Jew’s Harp)

علی رغم اسمی که برای این ساز تیغه ای ( lamellophone) انتخاب شده، “فلوت یهودی” هیچ ارتباطی با جامعه ی یهودیان ندارد. این ساز با نام های دیگری نیز شناخته می شود از قبیل «فلوت آرواره ای» (jaw’s harp)، «فلوت آب میوه ای» (juice harp)، «فلوت اوزارک» (Ozark harp)، «شیپور» (trump) و «گیمبارد» (guimbard). بیشتر اسامی که برای این ساز انتخاب شده اند در واقع تلفظ نادرست یا استفاده ی اشتباه از نام اصلی آن نشات گرفته اند. برای مثال واژه ی “jew” در واقع تلفظ نادرست واژه ی “jaw” بوده است.

این ساز بسیار کوچک بوده و معمولا از یک قطعه ی متحرک فلزی یا زبانه ی ساخته شده از چوب بامبو تشکیل شده که به یک قالب وصل می شود. نوازنده این ساز را در دهان خود قرار داده (دهان مانند یک حفره ی ایجاد طنین عمل می کند) و زبانه ی فلوت را برای تولید صدا به حرکت در می آورد.

هایدرولوفون (The Hydraulophone)

هایدرولوفون را تنها با دست های خیس می توانید بنوازید. اگر چه ظاهر آن پیچیده به نظر می رسد اما سیستم کاری داخل آن بسیار ساده و شبیه سازهای بادی چوبی مانند ساکسوفون و قره نی (bassoon) است. این آلت صدا را از طریق تحت فشار قرار دادن جریان آب تولید می کند. بنابراین برخلاف سازهای بادی که از جریان باد برای تولید صدا استفاده می شود در هایدروفون جریان آب منشا تولید صدا خواهد بود.

این آلت موسیقی در دهه ی ۱۹۸۰ توسط یک محقق و مخترع کانادایی به نام استیون مان (Steven Mann) که به خاطر آثارش در حوزه ی عکاسی محاسباتی (computational photography) شهرت داشت اختراع شد که افراد کم بینا بتوانند با استفاده از حواس دیگر خود، غیر از بینایی، آلت موسیقی بنوازند.